De link tussen politieke voorkeur en de waarde van woningen

Progressieve stemmers wonen in duurdere wijken

De politieke voorkeur staat in verband met de waarde van woningen. Dit wordt duidelijk wanneer we de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 2021[1] koppelen aan de prijzen van koopwoningen per wijk. Om de woningwaarden tijdens de vorige verkiezingen accuraat in te schatten is gebruik gemaakt van modelmatige woningwaardebepalingen. Hierbij wordt met hulp van kunstmatige intelligentie de waarde van alle Nederlandse koopwoningen ingeschat.

In wijken waar rechts-populistische partijen de grootste werden, blijkt de gemiddelde koopwoning aanzienlijk minder waard te zijn dan in wijken met andere politieke voorkeuren. In november 2021 bedroeg de gemiddelde waarde van koopwoningen in rechts-populistische wijken 330.000 euro.

Stemmers van progressieve partijen, zoals D66 en Volt, wonen gemiddeld in duurdere wijken. De gemiddelde woningwaarde in de wijken waar deze stroming de overhand had, was circa 630.000 euro. Rechts-liberale woonwijken, waar de VVD de meeste stemmen kreeg, volgden met een gemiddelde woningwaarde van 530.000 euro.

Een verband tussen stemgedrag en woningwaarde

Als we de verkiezingsuitslag uitsplitsen per gemiddelde woningprijs in de wijk, zie je een duidelijk verband tussen woningwaarde en stemgedrag. Zo groeit de achterban van progressieve partijen naarmate de prijs van een koopwoning hoger ligt. Het tegenovergestelde geldt voor rechts-populistische partijen, die juist meer stemmen ontvingen in wijken met goedkopere koopwoningen.

De partijen op links vertonen een opmerkelijke spreiding; zij krijgen vooral stemmen in de goedkoopste en de duurste wijken. Dit heeft te maken met de aanhang van de verschillende linkse partijen. Zo kregen de PVDA en SP in 2021 vooral stemmen in goedkopere wijken, terwijl GroenLinks en de Partij voor de Dieren meer stemmen kregen in duurdere wijken.

Hoe staat het er nu voor?

Met de volgende Tweede Kamerverkiezingen voor de deur is het interessant om te zien hoe de woningwaarde zich in de tussentijd heeft ontwikkeld. Wie heeft hun huis in waarde zien stijgen en wie juist zien dalen? Met de brainbay woningwaarde-index, een tool waarmee de waarde van specifieke selecties van koopwoningen door de tijd kan worden gevolgd, is dit inzichtelijk gemaakt.

Een half jaar na de vorige verkiezingen zijn de woningprijzen in heel Nederland gaan dalen. Van rechts naar links georiënteerde wijken, overal zagen woningbezitters hun huis minder waard worden. Wel zijn er kleine verschillen zichtbaar. In de wijken waar de progressieve stemmers in de meerderheid zijn, werd een sterkere daling genoteerd. Een gevolg van de meer stedelijke achterban, aangezien de prijzen in de steden het sterkst terugvielen.

Sinds begin 2023 trekt de woningmarkt overal weer aan. De woningprijzen stijgen weer, maar liggen nog wel zo’n 2% tot 3% lager dan tijdens de vorige Tweede Kamerverkiezingen. Alleen in de progressieve (oftewel meer stedelijke) wijken loopt het prijsherstel als gevolg van de diepere dip nog iets achter. Met woningenprijzen die nog zo’n 5% lager zijn dan twee jaar geleden.

Een gevolg van regionale verschillen

Is het verband tussen woningwaarde en stemgedrag een oorzaak-gevolg relatie? Nee, niet direct. De prijzen hangen vooral samen met de regio’s waar de politieke achterban zich bevindt. Zo deden de progressieve partijen het vooral goed in de steden, waar de huizen over het algemeen duur zijn. Terwijl de rechts-Populistische partijen vooral stemmen kregen in Limburg, Drenthe en Friesland, waar woningen goedkoper zijn.

Deze analyse toont aan hoe AI-systemen, zoals modelwaarden en de woningwaarde-index, breed kunnen worden ingezet om inzicht te krijgen in woningwaarden en hun ontwikkeling. Benieuwd hoe onze modellen in uw organisatie kan worden ingezet? Neem contact op met brainbay en vraag naar de mogelijkheden

[1] Uitkomsten per wijk zijn bepaald aan de hand van stemmen uitgebracht bij de in de wijk aanwezige stembureaus. Mobiele stembureaus en briefstemmen zijn buiten beschouwing gelaten. Voor het bepalen van de politieke voorkeur per wijk zijn alleen wijken meegenomen waar de grootste stroming minimaal 30% van de stemmen ontving.